به نقل از «قدس آنلاین»

سیاست‌های غیرقیمتی در بوته آزمایش

تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۵۱۳۵۶

دو محل اصلی انحراف مصرف و شکل‌گیری قاچاق در کشور با وجود سازوکار کارت سوخت، بحث سهمیه آزاد و کارت سوخت جایگاه‌داران بوده است. در هر دو بخش، وزارت نفت با سیاست‌ صحیح ابتدا با بررسی دقیق کارت سوخت جایگاه‌داران و سپس کاهش سهمیه آزاد کارت سوخت ماشین‌های شخصی از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر در ماه، اقدام به کنترل قاچاق کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این اقدام‌ها موجب شده در ۴۵ روز گذشته جلو قاچاق بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین گرفته شود.
از شواهد این طور برمی‌آید که دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین و استفاده از ابزارهای قیمتی ندارد و تنها با ابزارهای غیرقیمتی در تلاش است تا مصرف را مدیریت کرده و از قاچاق سوخت جلوگیری کند. در کشور ۱۹میلیون خودرو و کارت سوخت وجود دارد که بخش اعظم سهمیه آزاد کارت سوخت خودرو هرگز استفاده نمی‌شود. ولی متأسفانه شاهد هستیم که کارت‌های سوخت به تعداد بالا به سمت استان‌های مرزی سوق داده می‌شوند و در چند روز اول ماه سهمیه آن‌ها خالی و قاچاق می‌شوند. نظرات حسن لطفی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس را درخصوص راهکارهای حل و فصل مشکل ناترازی بنزین در کشور جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
لطفی درخصوص مشکلات کشور در زمینه ناترازی بنزین که به‌تازگی بروز کرده است، تصریح کرد: در حال حاضر خودروها با بیشترین قیمت و پایین‌ترین کیفیت در اختیار مردم قرار می‌گیرند. این خودروهای با کیفیت پایین عوارض زیادی برای کشور دارند؛ یکی از آن‌ها میزان مصرف بالای بنزین است که برای کشور مشکل‌آفرینی می‌کند. اگر کیفیت خودروها افزایش پیدا کند و میزان مصرف آن‌ها پایین بیاید، تا حد زیادی مشکل ناترازی بنزین در کشور حل می‌شود. تا زمانی که با همدیگر تعارف داشته باشیم و چشممان را روی واقعیات جامعه ببندیم مشکلی حل نمی‌شود. اکنون شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا بی‌کیفیت‌ترین خودروها را با بالاترین قیمت در اختیار مردم قرار می‌دهند و مشکلات عدیده‌ای ازجمله مصرف بالای بنزین را در کشور به وجود آورده‌اند.
وی در ادامه گفت: به طور کلی، دو کار مهم باید انجام دهیم تا مشکل ناترازی بنزین را حل کنیم. نخست اینکه باید از کشورهای پیشرفته در زمینه سیاست‌گذاری‌هایشان در بخش خودرو الگو بگیریم. در کشورهای پیشرفته صنعت خودرو آزاد است و به‌راحتی خرید و فروش‌ها صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، شرایط رقابتی است و انحصاری در این حوزه نمی‌بینیم. در کشور ما نیز باید بحث خودرو به صورت رقابتی دنبال شود تا کیفیت خودروها بالا برود و مشکلات حل شود. باید زیرساخت‌های لازم برای تولید خودروهای باکیفیت در کشور را فراهم کنیم و ضمن مقابله با مافیای موجود در این حوزه، به ایجاد فضای رقابتی بپردازیم. اقدام دومی که باید انجام دهیم، در زمینه به‌کارگیری فناوری‌های نوین در حوزه نفتی و تولید فراورده‌های نفتی در کشور است. ما در بخش فناوری‌های نفتی نسبت به کشورهای پیشرفته عقب‌تر هستیم که باید در این زمینه چاره‌اندیشی‌های لازم صورت گیرد. هر ساله ۵/۱۴درصد از درآمدهای نفتی در اختیار وزارت نفت قرار می‌گیرد که باید در راستای افزایش توانمندی حوزه نفتی کشور به کار گرفته شود. باید از فناوری‌های نوین بهره بگیریم و به توسعه پالایشگاه‌ها بپردازیم و سیستم‌های موجود را به‌روز کنیم.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات اصلی کشور یارانه‌های پنهان است. بیشترین یارانه پنهان به جیب ثروتمندان جامعه می‌رود. کسانی که چند خودرو دارند، از یارانه چند برابری نسبت به فردی که جزو اقشار ضعیف جامعه است و خودرو ندارد، بهره‌مند می‌شوند. باید این مسائل ریشه‌ای سامان داده شود تا بتوانیم از منافع حاصل از آن به نفع ایجاد زیرساخت‌های پالایشی، عمرانی و... در کشور بهره بگیریم.
لطفی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی امکان استفاده از سیاست‌های قیمتی برای کنترل مصرف بنزین وجود ندارد. ما باید به سمت استفاده از سیاست‌های غیرقیمتی برای کنترل قاچاق برویم. روش‌هایی مانند کاهش سهمیه بنزین خانوارها در کوتاه‌مدت که به حل مشکل کمک کند. تغییر در سبد سوختی کشور، تقویت شبکه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت جایگاه‌ها از ابزارهای مهم و تأثیرگذار دیگر است. به طور مثال، دولت باید به تقویت شبکه حمل‌ونقل عمومی در کشور بپردازد. در این صورت است که افراد ترجیح می‌دهند به جای استفاده از خودرو شخصی با وسیله نقلیه عمومی در شهر تردد کنند و این به معنای مدیریت مصرف است.

خبرنگار: مهدی پناهی

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مصرف بنزین وزارت نفت ناترازی بنزین کارت سوخت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۵۱۳۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اثرات تورم بر زندگی مردم با اختصاص سهمیه بنزین به نفر خنثی می شود

کارشناس حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار قدس گفت: سیاست جدید مربوط به اعطای سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به ایجاد یک مکانیزم بازار محور برای توزیع منابع انرژی کمک کند که در آن هر فرد بر اساس تصمیمات شخصی خود در مورد مصرف، فروش یا صادرات، می‌تواند به بهره‌وری اقتصادی خود کمک کند.

اعیانی افزود: این رویکرد نه تنها می‌تواند به استقلال اقتصادی شهروندان کمک کند، بلکه در درازمدت می‌تواند به ایجاد یک بازار داخلی پویا و مقاوم در برابر تحریم‌ها و نوسانات ارزی منجر شود. از طرفی با تغییر سیاست‌های انرژی و اختصاص سهمیه بنزین به افراد به جای خودروها، ایران شاهد تحولات قابل توجهی در صنعت حمل‌ونقل خواهد بود.

وی گفت: این سیاست، که بر پایه‌ی توزیع عادلانه‌تر منابع و افزایش کارایی انرژی استوار است، می‌تواند به نظر نگران‌کننده باشد اما با توجه به منابع وسیع گاز طبیعی و امکان توسعه زیرساخت‌های سی‌ان‌جی (CNG)، مشکلات احتمالی در صنعت حمل‌ونقل به حداقل خواهد رسید.

کارشناس حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی تاکید کرد: توسعه زیرساخت‌های CNG به عنوان بخشی از استراتژی کاهش وابستگی به بنزین، نه تنها به تثبیت قیمت حمل‌ونقل کمک خواهد کرد بلکه فرصت‌های جدیدی برای بهبود کارایی انرژی و کاهش هزینه‌های عملیاتی در این صنعت ایجاد می‌نماید. CNG به عنوان جایگزینی برای بنزین، دارای هزینه‌های تولید و توزیع کمتری است و از این رو، می‌تواند به عنوان یک عامل مهم در کنترل هزینه‌های حمل‌ونقل عمل کند.

وی افزود: علاوه بر این، استفاده از CNG به عنوان سوخت خودروهای حمل‌ونقل عمومی و تجاری، مزایای زیست‌محیطی قابل توجهی دارد. گاز طبیعی متان به عنوان اصلی‌ترین جزء CNG، نسبت به بنزین و دیزل، انتشار آلاینده‌های کمتری دارد.

کارشناس حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی بیان کرد: این امر منجر به کاهش انتشار دی‌اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای می‌شود و می‌تواند به بهبود کیفیت هوا و مبارزه با آلودگی شهری کمک کند. از منظر اقتصادی، استفاده گسترده از CNG می‌تواند به کاهش واردات بنزین کمک کرده و منابع مالی صرفه‌جویی شده را به سایر بخش‌های نیازمند اقتصاد اختصاص دهد. این امر به نوبه خود، می‌تواند به استقلال انرژی کشور کمک کرده و آن را در برابر نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی مقاوم‌تر سازد.بنابراین، با اجرای این سیاست‌ها، نه تنها صنعت حمل‌ونقل متأثر نخواهد شد، بلکه شاهد بهبودهای قابل ملاحظه‌ای در کارایی، هزینه‌ها و محیط زیست خواهیم بود. این تغییرات، زمینه‌ساز محیطی پایدارتر و اقتصادی مقاوم‌تر در برابر چالش‌های آینده خواهد بود.

وی گفت: هدف از تغییرات در حوزه سهمیه بندی بنزین به نفر، کاهش وابستگی کشور به واردات بنزین و بهبود کارآمدی اقتصادی است. با این سیاست، ایران می‌تواند به تدریج به سمت خودکفایی در انرژی حرکت کند و در عین حال، به شهروندان خود امکان دهد که به طور فعال در اقتصاد مشارکت کنند. این استراتژی نه تنها به افزایش استقلال اقتصادی کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک راهکار بلندمدت برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی در کشور عمل می‌کند.

به گفته وی، این رویکرد نوآورانه می‌تواند نقطه عطفی در مدیریت منابع انرژی ایران باشد، که نه تنها به کاهش بار اقتصادی ناشی از واردات بنزین کمک می‌کند، بلکه در درازمدت، به ایجاد یک جامعه پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر نوسانات اقتصادی منجر خواهد شد. در گذشته نیز، ایران با افزایش قیمت بنزین و ارائه یارانه نقدی به مردم سعی کرد تا از قاچاق سوخت جلوگیری کرده و مصرف بی‌رویه را کاهش دهد. این سیاست با هدف همگام‌سازی قیمت داخلی با قیمت‌های جهانی اجرا شد تا انگیزه‌های قاچاق کاهش یابد. با این حال، به دلیل نوسانات شدید اقتصادی و افزایش تورم، ارزش یارانه‌های نقدی پرداختی پس از مدتی کاهش یافت و نتوانست اثربخشی لازم را در جبران هزینه‌های افزایش یافته داشته باشد.

وی بیان کرد: اما در این رویکرد جدید قیمت گذاری دستوری و یا پرداخت یارانه نقدی ثابت دیگر مطرح نخواهد بود و به جای پرداخت یارانه نقدی، به هر شهروند یک سهمیه مشخص بنزین تعلق خواهد گرفت. این سیاست نه تنها به شهروندان امکان می‌دهد که بنزین خود را بر اساس نیازهای شخصی مصرف کنند، بلکه فرصتی برای فروش یا حتی صادرات سهمیه خود را در صورت تمایل فراهم می‌آورد. این امر می‌تواند به یک بازار داخلی برای تجارت بنزین منجر شود و از این طریق، شهروندان مستقیماً در مزایای تجارت جهانی بنزین شریک شوند.

کارشناس حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی تاکید کرد: این تغییر سیاست، در صورت اجرا، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر اقتصاد داشته باشد. از یک طرف، با کاهش وابستگی به یارانه‌های نقدی، دولت می‌تواند در برابر نوسانات تورمی مقاوم‌تر باشد. از طرف دیگر، شهروندان نیز با دریافت بنزین به عنوان یارانه، نه تنها در مصرف انرژی اختیار بیشتری خواهند داشت، بلکه می‌توانند به صورت فعال در بازار انرژی مشارکت کنند و از آسیب‌های نوسانات قیمتی در امان باشند.

وی گفت: این سیاست همچنین می‌تواند به کاهش قاچاق سوخت کمک کند، زیرا شهروندان دیگر تمایلی به فروش غیرقانونی سهمیه خود نخواهند داشت، زیرا  قیمت بنزین در بازار داخلی به قیمت‌های جهانی نزدیک خواهد بود و تک تک افراد قادر خواهند بود هر میزان از سهمیه خود را در صورت تمایل از طریق کارگزاری های مجاز به بازارهای بین المللی عرضه کند.

اعیانی افزود: در این طرح، هر فردی که سهمیه بنزین دریافت می‌کند، می‌تواند آن را بر اساس قیمت‌های جاری بازار جهانی به فروش برساند. درآمدهای حاصل از این فروش بر پایه دلار محاسبه و پرداخت می‌شود، بنابراین این درآمدها ارزی به شمار می‌آیند.این مدل مستقیم اقتصادی یک مزیت بزرگ دارد: از آنجایی که این درآمد؛ ارزی است، این درآمد تحت تأثیر کاهش ارزش پول ملی - ریال - قرار نمی‌گیرد. در واقع، با افزایش تورم و کاهش ارزش ریال، این نوع درآمدها نه تنها از ارزش خود نمی‌کاهند، بلکه می‌توانند به افزایش قدرت خرید فرد کمک کنند.

به گفته وی، این امر به ویژه در شرایط اقتصادی ناپایدار که در آن نرخ تورم بالا است، اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، توزیع مستقیم بنزین و امکان فروش آن در بازارهای بین‌المللی، به ایجاد یک بازار داخلی رقابتی و شفاف کمک می‌کند که در آن قیمت‌ها به طور مستقیم تحت تأثیر عوامل بازار جهانی قرار دارند. بنابراین نه تنها باعث کاهش وابستگی به واردات بنزین می‌شود، بلکه امکان استفاده بهینه از منابع داخلی را فراهم آورده و به کاهش فشار بر بودجه دولتی کمک می‌کند. این رویکرد می‌تواند به عنوان یک استراتژی بلندمدت برای بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش درآمد مردم در نظر گرفته شود، که نه تنها تاثیرات فوری دارد بلکه پتانسیل تاثیرگذاری بلندمدت در سطح ملی را نیز داراست.

زهرا طوسی